🌸 पारंपारिक वासुदेव परंपरेचे ज्येष्ठ लोककलावंत — शामराव धुर्वे यांना सादर वंदन 🌸(७७ वर्षांचा प्रवास – लोककलेच्या दिव्य परंपरेला उजाळा देणारा!)

भारतीय लोकपरंपरेच्या अखंड वाहत्या प्रवाहात “वासुदेव” ही परंपरा म्हणजे भक्ती, संगीत, काव्य, रंगवैविध्य आणि सांस्कृतिक सात्त्विकतेचा अविभाज्य आविष्कार. या परंपरेला आजवर जपणाऱ्या ज्येष्ठ लोककलावंतांमध्ये श्री. शामराव धुर्वे हे एक तेजस्वी नाव!
७७ वर्षांचा जीवनप्रवास ओलांडूनही त्यांच्या अंगातील लोककलेचे तेज, संगीताची नादमय अचूकता, आणि वासुदेव परंपरेची पावन ओळख आजही तितक्याच भक्तिभावाने उजळते.

🌼 वासुदेव परंपरेचे सांस्कृतिक महत्त्व

• वासुदेव हे केवळ लोकगीत गाणारे कलाकार नाहीत— ते भक्ती, संस्कृती, आणि समाजजागृतीचे दूत आहेत.
• गायनातील “नाद”, “घुंगरांचे ठेक्याचे सौंदर्य”, “पगडीतील तेज”, आणि “कांस्यघंटेच्या घुमणाऱ्या ओवी”— या सर्वांचा संगम लोकसंस्कृतीला दिव्य अनुभव देतो.
• शतकानुशतके चालत आलेली ही परंपरा गावोगाव जनमानसाला कृष्णभक्तीच्या आणि सामाजिक नैतिकतेच्या मूल्यांना जोडत राहिली आहे.
• वासुदेवाची ओवी म्हणजे घराघरात मंगलकार्याची चाहूल, सकारात्मकतेची नवचेतना.

🌼 लोककलावंत शामराव धुर्वे यांचे योगदान

• ७७ वर्षांच्या आयुष्यात वासुदेवाची पारंपारिक भूमिका भक्तिभावाने जपली.
• गावागावांत, दारोदार फिरत लोकमानसात आनंद, आशा, आणि मंगलभावना निर्माण करणारे ते परंपरेचे खरे वाहक ठरले.
• वासुदेव कलावंशातील अनेक ओवी, भजने आणि पारंपारिक रचना जतन करून त्यांनी नव्या पिढीला संस्कृतीचा परिचय करून दिला.
• ग्रामीण ते शहरी भागापर्यंत त्यांनी वासुदेव परंपरेचा अभिमानाने प्रचार केला.
• त्यांच्या व्यक्तिमत्त्वातील साधेपणा, विनयशीलता आणि भक्तिभाव आजही अनेक कलाकारांसाठी प्रेरक आहे.

🌼 सामाजिक चळवळीतील त्यांचे महत्त्वपूर्ण योगदान (नवीन मुद्दे समाविष्ट)

1) 1962 ची दहावी आणि भटक्या मुक्त चळवळीतील कार्य

शामराव धुर्वे यांनी 1962 मध्ये दहावी उत्तीर्ण होऊन आपल्या पिढीत शिक्षणाचे एक आदर्श मॉडेल निर्माण केले.
त्याच काळात मराठवाडा क्षेत्रातील भटक्या-मुक्त चळवळीत नेते लक्ष्मण गायकवाड, लक्ष्मण माने यांच्यासोबत खांद्याला खांदा लावून त्यांनी उल्लेखनीय भूमिका बजावली.

2) वाडी–तांड्यावर फिरून मार्गदर्शन

भटक्या समाजातील लोकांना अधिकार, न्याय, शिक्षण, आणि सन्मान मिळावा यासाठी त्यांनी वाडी–तांड्यावरून फिरून जनजागृती केली.
त्यांचे शब्द, त्यांची ओवी—
“भटक्या मित्रा, शिक्षण हेच अस्त्र! समतेकडे चला!”
असे जणू परिवर्तनाचे मंत्र ठरले.

3) शिक्षणाचा अखंड संदेश

वासुदेव म्हणून गावोगाव फिरताना त्यांनी सर्वाधिक भर दिला तो—
‘जास्तीत जास्त मुलांनी शिक्षण घ्यावे, उच्च शिक्षणाचे स्वप्न पाहावे’
या संदेशावर.
अनुपस्थिती, परंपरागत भीती, आणि आर्थिक कारणांमुळे शिकू न शकणाऱ्या मुलांना त्यांनी प्रोत्साहन देऊन शाळेकडे नेले.

4) व्यसनमुक्ती आणि दारूबंदीवरील कार्य

ग्रामीण भागात जाऊन त्यांनी वासुदेवाच्या कलेद्वारे मोठ्या प्रमाणावर दारूबंदी, व्यसनमुक्ती यासाठी जागृती केली.
त्यांची ओवी—
“कुरु नका निदान… वासुदेव म्हणे!”
अनेकांच्या मनाचा आवाज ठरली.

5) हुंडाबळीविरोधात प्रबोधन

हुंडाबळी, मुलींवरील अन्याय, अनिष्ट प्रथा याविरोधात त्यांनी गावोगाव जाऊन जागृती केली.
त्यांची शैली साधी पण हृदयाला भिडणारी—
गायनात संदेश, ओवीत सत्य, आणि आवाजात करुणा.

6) आजही अविरत सेवा – दर गुरुवारी मंदिरात प्रबोधन

आयुष्याच्या या टप्प्यातही त्यांचा उत्साह तितकाच प्रखर.
दर गुरुवारी ते वासुदेवाचा वेश परिधान करून दत्तमंदिराजवळ उभे राहतात,
येणाऱ्या-जाणाऱ्या लोकांना भेटून प्रबोधनपर गीतं गातात,
सदाचार, व्यसनमुक्ती, आणि मानवतेचा संदेश देतात.
जणू त्यांनी सांस्कृतिक–सामाजिक सेवेची अखंड परंपराच सुरू ठेवली आहे.

🌸 शामराव धुर्वे यांना हार्दिक शुभेच्छा

“लोककला जिवंत ठेवणारा प्रत्येक कलाकार म्हणजे चालता-बोलता इतिहास.”
शामराव धुर्वे यांचा जीवनप्रवास म्हणजे वासुदेव परंपरेची झगमगती गाथा—
कला, समाजकारण, बदल, आणि प्रेरणेची ज्योत.

७७ वर्षांचे वय ओलांडूनही ते आजही
नाद, भक्ती, संस्कृती, आणि समाजजागृतीचे दीपस्तंभ आहेत.

त्यांच्या दीर्घायुष्यासाठी, उत्तम आरोग्यासाठी आणि अखंड कलसेवेच्या शक्तीसाठी हार्दिक शुभेच्छा!
त्यांच्या घुंगरांच्या नादात समाजाची जागृती दुमदुमत राहो—
हीच मनःपूर्वक सदिच्छा.

🙏 “शतायुषी भव” — ज्येष्ठ लोककलावंत शामराव धुर्वे यांना सादर कोटी प्रणाम! 🙏