मायबाप राजकारण्यांनो “लातूरचे लातूरच राहू द्या” – इतिहास, संस्कृती आणि एकतेचे जतन हीच खरी राजकारणाची ओळख …

.

संपादक: दिपरत्न निलंगेकर, लातूर

लातूर हे नाव उच्चारलं की अनेकांना व्यापार, शिक्षण, प्रगल्भ नेतृत्व आणि संस्कृतीची आठवण होते. जुने दत्तलोर ते रत्नापूर आणि पुढे आधुनिक लातूर—ही केवळ भौगोलिक प्रवासाची कहाणी नाही, तर मेहनत, एकजूट आणि प्रगतीची साक्ष देणारा इतिहास आहे. धाराशिव जिल्ह्याचा भाग असताना लातूर तालुका व्यापारात आघाडीवर होता, आणि पुढे स्वतंत्र जिल्हा म्हणून शिक्षण, राजकारण व सामाजिक सलोख्यातही राज्यात एक आदर्श निर्माण केला.

एकतेचा आणि सभ्यतेचा वारसा

लातूरने नेहमीच शांतता आणि एकात्मतेची पताका उंचावली आहे. देशात वेगवेगळ्या काळात जातीय, धार्मिक किंवा भाषिक दंगली उसळल्या, पण लातूरच्या मातीत कधीही अशी विघटनकारी ठिणगी पडली नाही. हिंदू-मुस्लिम एकतेचे, सामाजिक ऐक्याचे आणि राष्ट्रीय एकात्मतेचे हे शहर अनेक पिढ्यांनी जोपासले आहे. शिवराज पाटील चाकूरकर, शिवाजीराव पाटील निलंगेकर, विलासराव देशमुख, बापूसाहेब काळदाते यांसारखे नेते केवळ पदावरच नाही, तर वाणी आणि वर्तनातही सभ्यतेचे धनी होते.

भाषणाचा दर्जा — लातूरच्या राजकीय संस्कृतीची ओळख

गेल्या काही दिवसांत लातूर शहरात झालेल्या राजकीय कार्यक्रमांमधून काही नेत्यांनी केलेली वादग्रस्त वक्तव्यं केवळ विरोधकांवर टीका करण्यापुरती न राहता, लातूरची प्रतिमा कलुषित करण्याची भीती निर्माण करतात. “पाकिस्तान” किंवा “तुगलकी कारभार” यांसारख्या उपमा वापरून स्थानिक प्रश्न मांडणे हे राजकीय भाषणातील सौजन्याला धक्का देणारे आहे. उपमा आणि रूपकं ही साहित्याची शोभा असतात, पण ती शहराच्या सन्मानावर गदा आणतील अशी नसावीत.

राष्ट्रीय एकात्मतेचे साहित्यिक संदर्भ

कवी वसंत बापटांनी लिहिलं आहे –
“हा देश आहे फुलांचा बाग,
येथे नाही वैराचा माग.”

तसंच, राष्ट्रकवी मंगेश पाडगांवकरांच्या ओळी आठवतात –
“तूच आहेस गणपती, तूच आहेस अल्ला,
तुझ्याच प्रेमासाठी आमचा हा सारा गोंधळ झाला.”

या काव्यपंक्ती आपल्याला सांगतात की, समाजातील विविधता ही आपली ताकद आहे, आणि एकतेचा धागा कायम ठेवणं हीच खरी देशभक्ती आहे. लातूरने हे तत्त्व नेहमी आचरणात आणले, मग ते १९९३ च्या भूकंपानंतरचे पुनर्वसन असो किंवा इतर कोणताही सामाजिक संघर्ष.

मायबाप नेत्यांसाठी आवाहन

राजकारण ही लोकसेवेची वाट आहे, आणि भाषण ही लोकांपर्यंत पोहोचण्याची कला. त्यामुळे मायबाप नेत्यांनो,

• लातूरचे लातूरच राहू द्या,
• लातूर ग्रामीणचे लातूर ग्रामीणच राहू द्या,
• कुठल्याही देशाची किंवा प्रदेशाची अपमानकारक उपमा देऊन लातूरच्या इतिहासाला आणि संस्कृतीला धक्का लागू देऊ नका.

आपल्या मतभेदांना सभ्य शब्दांत मांडणे हीच खरी लोकशाही आहे. एकतेच्या वारशाला धक्का न लावता, सौजन्य आणि सन्मान यांच्या आधारावर मतभेद व्यक्त करणं—हीच लातूरकरांची अपेक्षा आहे.

लातूर हे केवळ नकाशावरील ठिकाण नाही, तर शतकानुशतकांची मेहनत, एकजूट, आणि अभिमानाने जगलेली संस्कृती आहे. ती जपा, ती वाढवा, आणि पुढील पिढ्यांना आदर्श म्हणून द्या—हेच आजचे सर्वात मोठे राजकारण ठरेल.